Aslıhan Altay Karataş – Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan’ın himayesinde, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından suyun tasarruflu kullanılmasını sağlamak hedefiyle “Su Verimliliği Seferberliği” başlatıldı. Beştepe Kongre ve Kültür Merkezi’nde düzenlenen “Ulusal Su Verimliliği Seferberliği” programında konuşan Erdoğan, su kaynaklarının korunması ve gelecek kuşaklara aktarılması için Tarım ve Orman Bakanlığı’nın uyumunda seferberlik başlatıldığını söyledi.
‘Yaşanabilir bir gelecek’
Yağışların giderek azalması ve bilinçsiz su tüketimi nedeniyle tarım yerleri, sulak alanlar, akarsu ve dereler ile yeraltı su kaynaklarının kuraklık tehdidiyle sınandığına dikkat çeken Erdoğan, şöyle devam etti:
“Yeryüzü sularının kuruyan her bir damlasının, bu ekosistemde yaşayan balıklar, kuşlar, bitkiler ve birçok canlılar için yıkılan birer yuva manasına geldiğini unutmamamız lazım. Susuz üç gün dahi hayatını sürdüremeyen biz beşerler için, kuraklıkla uğraşın, aslında bir hayat gayreti olduğunu kendimize hatırlatmamız lazım. Bu bakış açısıyla başlattığımız Su Verimliliği Seferberliği ile, damlaya damlaya çoğalarak yaşanabilir bir gelecek için umudu yeşerteceğimize inanıyorum.”
‘Türkiye su gerilimi altında’
Dünyanın erişilebilir tatlı su ölçüsünün, toplam su varlığının yüzde 1’inden az olduğunu, global olarak 10 beşerden üçünün sağlam suya erişiminin bulunmadığını belirten Erdoğan, 2030 yılında 700 milyon insanın su kıtlığı sebebiyle yerinden olacağı varsayımına işaret etti. Araştırmalara nazaran, Türkiye’de insanların yüzde 40’ının ülkenin su zengini olduğunu düşündüğünü lisana getiren Erdoğan, şunları kaydetti:
“Maalesef bu yanlışsız değil. Türkiye, yılda kişi başına 1323 metre küp kullanılabilir su ölçüsü ile ‘su gerilimi altında’ bir ülke. Artan nüfus ve denetimsiz su kullanımı ile bu ölçünün 2030 yılında 1120 metreküpe gerileyeceği düşünülüyor. 1000 metreküpün altına indiğinde ise su kıtlığı ile yüzleşeceğiz. Şayet önüne geçmezsek, su kaynaklarımızın yakın periyotta yüzde 25 oranında azalacağı iddia ediliyor. Önümüzdeki 8 yıl içerisinde nüfusumuzun neredeyse yarısı ve sulanan tarım alanlarının yüzde 78’i su açığı riski ile karşı karşıya kalabilir. Bu oranlar bize, sınırsız üzere gözüken gereksinimlerimizle hudutlu kaynaklarımız ortasında hemen bir istikrar kurmamız gerektiğini söylüyor. Biz başlattığımız bu seferberlik ile istiyoruz ki; dünyanın bu davetine gelin daima birlikte kulak verelim. ‘Su vatandır’ inancıyla ve bir seferberlik ruhuyla geleceğimize birlikte sahip çıkalım.”
Yılda 35 ton
İklim değişikliğiyle uğraşta kararlı adımlar atıldığını, suyu müdafaanın bu gayretin kıymetli bir ayağını teşkil ettiğini söyleyen Erdoğan, bu çerçevede yağmur suyu hasadı ve gri su kullanımı üzere alternatif su verimliliği uygulamalarına ait rehberlerin hazırlandığını, Bakanlıkların işbirliğinde, su havzaları için aksiyon planlarının oluşturulduğunu ve pilot bölge olan Gediz Havzası Aksiyon Planı’nın hayata geçirildiğini, Su Verimliliği Strateji Dokümanı ve Hareket Planı’nın uygulamaya konduğunu hatırlattı. Endüstride pak üretim ve verimlilik teknolojilerinin önerdiği yeni tekniklerle, üretimde yarı yarıya su kazanımının mümkün olduğunu vurgulayan Erdoğan, şunları söyledi:
“İş insanlarımıza ve dal temsilcilerine burada kıymetli sorumluluklar düşüyor. İsraftan kurtardığınız her bir damla, geleceğimize, çocuklarımıza, tabiata ve canlılara hayat suyu olarak dönecektir. Kurumsal atılan adımlar kıymetli olsa da her bir vatandaşımızın ferdi seviyede katkı sunacağı topyekun bir seferberliğe gereksinimimiz var. Su kullanımında alacağımız kolay tedbirlerle kişi başına günde 5 damacana su kaybını engellemek mümkün. Yürekten inanıyorum ki konutunda yılda 35 tona yakın suyu kurtarabileceğini öğrenen her vatandaşımız seferberliğin taşıyıcısı olacaktır” dedi.
‘Bir damla da siz olun’
Erdoğan, “Vatanseverliğin ülkemizin bir damla suyuna dahi sahip çıkmak olduğuna inanan ve gelecek kuşaklarımızın bir bardak suya muhtaç kalmaması için bugünden çalışan bütün hassas insanlarımıza davette bulunuyorum. Türkiye Yüzyılına Bir Damla da Siz Olun! Ülkemiz ismine gurur duyduğumuz Sıfır Atık hareketinin globalleşmesinden aldığımız güçle, Ulusal Su Verimliliği Seferberliği’nin de ülkemizde yeşererek dünyaya yaygınlaşmasını diliyorum” dedi.
Programda Emine Erdoğan, Su Seferberliği konusunda örnek çalışmalar gerçekleştirerek birincilere imza atan şahıslara plaket takdim etti. Programda sahne alan TÜMATA, su ile dinleti performansı gerçekleştirdi.
‘Çocuklarımızın suyu tükeniyor’
Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci, Türkiye’nin su zengini bir ülke olmadığını, “yüksek risk grubu” ülkeler ortasında kabul edildiğini söyledi. “Şu anda biz kendi hakkımızı değil, çocuklarımızın, hatta torunlarımızın hakkı olan suyu tüketiyoruz” diyen Kirişçi, hazırlanan Su Verimliliği Strateji Dokümanı ve Hareket Planı kapsamında su kaynaklarının sürdürülebilirliğinin, faal ve verimli su kullanımının sağlanması için hazırlanacak teknik raporların Meclis’e sunulacak
mevzuatın güçlendirileceğini söyledi.
Türkiye’nin yıllık kullanılabilir tatlı su potansiyelinin 112 milyar metreküp olduğunu ve her yıl 58 milyar metreküpünün kullanıldığını kaydeden Kirişci, “Dönemsel olmasını ümit ettiğimiz bu kuraklık, tüm kurumlar ve yetkililer için bir alarm durumudur. 1 Ekim 2022-30 Ocak 2023 tarihlerini kapsayan devirde, Türkiye’de, kümülatif yağışlar ortalamasında, uzun yıllar ortalamalarına nazaran yüzde 42,3, 2022 su yılına nazaran de yüzde 40,1 oranında azalma meydana gelmiştir. İstanbul, Ankara, İzmir üzere büyükşehirlerimiz başta olmak üzere bütün mahallî idareler, içme suyu temini, atık su idaresi ve su kayıplarının en aza indirilmesi konusunda büyük bir sorumluluğa sahiptir” dedi.
Atık suda maksat %15
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum ise bina çatılarında toplanan yağmur sularının, bahçe sulamada yahut arıtılarak bina gereksiniminde kullanılmak üzere Yağmur Suyu Toplama Sistemi zorunluluğunu hayata geçirdiklerini anlattı. Kurum, “Atıksu arıtma tesisi sayısını 1.185’e çıkardık. Su kayıp kaçakla gayret için son 3 yılda 4 milyar lira lokal idarelere finansman dayanağı sağladık, bu yıldan itibaren yeni 10 milyar lira takviyemizi belediyelerimize sağlayacağız. Bu çalışmalarla, hâlihazırda yüzde 4,75 olan arıtılmış atıksuların tekrar kullanım oranını 2030 yılında yüzde 15’e çıkaracağız” sözlerini kullandı.
‘Fazla seçenek yok’
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, felaketler yaşanmadan evvel harekete geçme zorunluluğunun altını çizerek, “Eğer hakikat adımları atmazsak bir damla suya muhtaç olacağımız, su muhtaçlığının bütün jeopolitiği şekillendirdiği, su yüzünden büyük çatışmaların çıkacağı periyotlar yakındır. Onun için önümüzde çok fazla seçenek yok” dedi.