Herkesin bildiği üzere soğuk ve karlı havalar paklık manasına geliyor. Bu sene ocak ayının ortasında adeta bahar havası yaşanıyor olması birçok hastalığı da tetikliyor.
Küresel ısınmanın artık uygunca gündemde olduğu bu günlerde bir de mevsim normalleri üstündeki sıcaklıkların yaşanması pek de parlak bir tablo çizmiyor. Pekala, kar neden yağmıyor, eksikliği nelere sebep oluyor?
Afyon Kocatepe Üniversitesi Coğrafya Kısmı İklim Bilimci Öğretim Üyesi Dr. Okan Bozyurt, kar yağışının toprak, insan ve canlılar için kıymetini TRT Haber’e anlattı.
GRÖNLAND BLOKAJI SOĞUK HAVALARIN GELİŞİNİ ENGELLİYOR
“Kar yağışı toprağa yararı, barajlardaki doluluk oranına tesiri ve pek çok canlı çeşidine katkısı ile en değerli, hayati rol oynayan yağış türüdür” diyen Dr. Bozyurt, beklenen kar yağışının hala gerçekleşmemiş olmasının sebebinin kutupsal cephelerin gelişini engelleyen bir blokaj olduğunu söylüyor.
“Şimdiye kadar kar yağmadı zira bize kuzeyden kolay kolay gelmesi gereken kutupsal cepheleri Grönland blokajı dediğimiz bir blokaj kıymetli ölçüde engelliyor. Hasebiyle da güneyde salınımlar bizde çok tesirli oldu. Bu da hava sıcaklıklarını mevsim normallerinin bir oldukça üzerinde çıkardı ve natürel kar yağışını kesti diyebilirim.”
Türkiye’nin en kurak kış mevsimini yaşadığını söyleyen Dr. Bozyurt, kuzeyden gelecek soğuk hava cephelerini engelleyen blokajın kırılmaya başladığını söylüyor.
“Blokaj kırılıyor üzere şu anda; bu sistem değişmeye başladı. Ancak Türkiye kış mevsimi tarihinin en uzun kurak periyodunu yaşadı. Bu kuraklık ekim ayı üzere başladı. Ekim ve kasım ayları son yılların en kurak devri oldu. Kasım aylarında hava sıcaklığı mevsim normallerinin bir oldukça üzerinde seyretti.
Aralık deseniz, son yılların en ılık aralık ayı yaşandı. Ve ocak ayının ortalarında olmamıza karşın hala hava sıcaklıkları pek çok bölgede mevsim normallerinin bir epey üzerinde. Fakat dediğim üzere bu blokaj kırılmaya başladı artık. Kuzeyden soğuk hava cepheleri gelmeye başlayacak üzere duruyor.”
BEKLENEN KAR NE VAKİT YAĞACAK?
Kuzey cephelerini engelleyen blokajın kırılmasıyla soğuk havaların yurda giriş yapabileceğini söyleyen Dr. Bozyurt şunları söyledi:
“Bir öngörüde bulunacak olursam şayet ocak ayının 25’inden sonra -özellikle ocak ayının son günü ve şubat ayının birinci haftasını kapsayacak şekilde- önemli manada soğuk ve yağışlı hava kitlelerini bekliyorum. Bilhassa yurdun kuzey iç ve doğu bölgelerinde kar yağışları tesirli olabilir. Öbür bölgelerde de yağmur yağışı tesirli olacak. Yani şubat, mart ve nisan aylarında yağış bedellerinin pek çok yerde mevsim normallerinin üzerinde seyredeceğini söyleyebilirim.”
KAR YAĞIŞI NEDEN KIYMETLİ?
Kar yağışının birçok manada değerini vurgulayan Dr. Bozyurt, karın havayı nasıl temizlediğini de şöyle anlatıyor:
“Kar yağışının içinde hususlar var. Bunlardan biri de amonyak. Havadaki amonyak toprağa iniyor ve toprakta birtakım bakteri ve mikroorganizmalarla yansımaya giriyor. Toprak için çok faydalı bir unsur haline geliyor. Bilhassa bitkiler için son derece kıymetli oluyor.
Tabii bunun dışında kar havadan aşağıya hakikat inerken havadaki, virüsler başta olmak üzere, pek çok viral mikroorganizmaları, ziyanlı partikülleri de aşağıya indiriyor ve böylelikle hava temizlenmiş oluyor.”
lk kar yağışının çok değerli olduğunu söyleyen Dr. Bozyurt, bu sayede havanın önemli manada temizlendiğini ve aslında kar yağan vakitlerde enfeksiyonların azaldığına dikkat çekiyor.
“İlk yağan kar bilhassa çok kıymetli. Uzun müddet yağan karlarda hava esasen hayli temizlenmiş oluyor. Çok kar yağan mevsimlere baktığımız vakit o periyotlarda gribal enfeksiyonların bir epey azaldığını da görüyoruz.
Bu sene dikkat ederseniz gribal enfeksiyonlar adeta bir patlama yaptı. Zira havada fazla bir yağış olmadığı, bilhassa kar yağışı olmadığı için havada virüsler çok rahat bir formda yayılabildi. Bir de hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin üzerinde olması da aslında virüslerin üreyebileceği, çoğalabileceği bir optimum ortam hazırladı. Hasebiyle bu sene salgında çok kıymetli rol oynadı.”