Pekin’in Tayvan’a “sert bir uyarı” olarak nitelendirdiği tatbikatlar, Tayvan Devlet Lideri’nin geçen hafta ABD’yi ziyaret etmesine bir karşılık olarak bedellendiriliyor.
Çin ordusu adayı kuşatma simülasyonu yaparken, ABD Çin’e itidal daveti yaptı.
Çin hükümeti, Tayvan’ı “yeniden kendi topraklarının kesimi olacak ayrılıkçı bir bölge” olarak görüyor.
Tayvan halkı ise kendi para ünitesi, pasaportu, silahlı kuvvetleri, anayasası ve seçilmiş devlet lideri olan bölgenin bağımsız bir ulus olarak görülmesi gerektiğini düşünüyor.
Tayvan, tatbikatların başladığı Cumartesi günü en az 71 Çin jetinin adanın etrafında uçtuğunu söyledi.
Tayvan ayrıyeten 45 savaş uçağının Tayvan Boğazı orta sınırını (Tayvan ve Çin toprakları ortasındaki resmi olmayan sınır) geçtiğini ya da Tayvan’ın hava savunma bölgesinin güneybatı kısmına uçtuğunu söyledi.
Dokuz Çin gemisi de tespit edildi. Pekin’in “Ortak Kılıç” olarak isimlendirilen tatbikat Pazartesi gününe kadar devam edecek.
Tayvan savunma yetkilileri Pekin’i, Devlet Lideri Tsai Ing Wen’nin ABD ziyaretini “bölgede barış, istikrar ve güvenliği önemli biçimde baltalayan askeri tatbikatlar için bir bahane” olarak kullanmakla suçladı.
Tatbikatın birinci gününde Çin gemilerinden biri, Çin’in Tayvan’a en yakın noktası olan Pingtan adası yakınlarında seyrederken ateş etti.
Sahil Güvenliğin olayla ilgili görüntü imajlarında bir denizcinin telsizle Çin gemisine “derhal geri dönün ve burayı terk edin, ilerlemeye devam ederseniz hudut dışı etme önlemleri alacağız” uyarısı yaptığı duyuluyor.
Çin tatbikatı Cumartesi akşamı gün batımında sona ererken, Taipei’deki savunma yetkilileri savaş uçaklarının Pazar sabahı erken saatlerde yine sortilere başladığını söyledi.
ABD Dışişleri Bakanlığı yetkilileri Çin’e “itidal ve statükoda değişiklik yapılmaması” davetinde bulundu.
Bir dışişleri bakanlığı sözcüsü ABD’nin “Pekin’in aksiyonlarını yakından izlediğini” söyledi.
ABD, 1979 yılında Pekin lehine Taipei ile diplomatik bağlarını kopardı lakin Tayvan’a kendini savunması için gerekli araçları sağlıyor.
ABD Lideri Joe Biden çeşitli vesilelerle Çin’in adaya saldırması halinde ABD’nin müdahale edeceğini söyledi fakat ABD’nin verdiği bildiriler meçhuldü.
Çarşamba günü California’da yapılan toplantıda Lider Tsai, ABD Temsilciler Meclisi Lideri Kevin McCarthy’ye Amerika’nın “tereddütsüz desteği” için teşekkür etti ve bunun “Tayvan halkına izole olmadığımız ve yalnız olmadığımız konusunda teminat vermeye” yardımcı olduğunu söyledi.
McCarthy aslında Tayvan’a kendisi gitmeyi planlıyordu lakin Çin ile tansiyonu tırmandırmamak için toplantıyı California’da yapmayı tercih etti.
Çin devlet medyası Pazartesi gününe kadar sürecek olan askeri tatbikatın “eş vakitli olarak Tayvan adası etrafında devriyeler ve ilerlemeler biçiminde gerçekleşeceğini, çok istikametli bir kuşatma ve caydırıcılık duruşu şekillendireceğini” söyledi.
Haberde Çin ordusunun “uzun menzilli roket topları, deniz muhripleri, füze botları, hava kuvvetleri avcı uçakları, bombardıman uçakları, sinyal bozucular ve yakıt ikmal uçakları” konuşlandırdığı belirtildi.
Ancak Tayvan’ın başşehri Taipei’de halkın Çin’in son hareketlerinden rahatsız görünmediği haberleri yansıyor.
Tayvan’ın statüsü, Çin İç Savaşı’nın Çin Komünist Partisi lehine döndüğü ve ülkenin eski iktidarının adaya çekildiği 1949 yılından bu yana belirsizliğini koruyor.
Çin Devlet Lideri Şi Jinping, Tayvan ile “yeniden birleşmenin” “yerine getirilmesi gerektiğini” söyledi.