Rekabet Kurumu, 2021-2022 periyoduna ait hazırlanan Tesir Tahlili Raporu’nu yayımladı. 2021 ve 2022 yıllarında Rekabet Konseyi tarafından ihlaline son verilen karteller, yine satış fiyatının belirlenmesi ve hakim durumun berbata kullanılması hareketleri ile makul kural ya da yükümlülüklerin yerine getirilmesi kaydıyla müsaade verilen birleşme/devralma süreçlerine yönelik kararların tüketici refahına dönük tesirlerinin kıymetlendirilmesi maksadıyla hazırlanan raporda şu tespitlere yer verildi:
“2021-2022 periyodunu kapsayan tesir tahlili çalışmasında toplamda 48 karar incelendi. Bu periyotta 37’si kartel ve gibisi nitelikte muahedeler ile yine satış fiyatının tespitine, 6’sı hakim durumun berbata kullanılması aksiyonlarına ait olmak üzere, tesir tahlili kapsamında değerlendirilebilecek toplam 43 kararda soruşturma konusu aksiyonların ihlal teşkil ettiğine hükmedildi. Tıpkı periyotta toplam 5 kararda Şura, 5 birleşme/devralma sürecine, mümkün rekabet aksisi tesirlerin bertaraf edilmesinin teminine yönelik birtakım şartlar çerçevesinde müsaade verdi.”
Raporda ‘muhafazakar senaryo’ ve ‘Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) varsayımları’ olmak üzere iki farklı senaryoda hesaplamalar yapıldığı belirtilerek şöyle denildi:
“Muhafazakar yaklaşımda 2021 yılında Rekabet Kurumu müdahaleleri sonucunda tüketicilere sağlanan yarar 37,6 milyar TL olarak kestirim edilirken, bu bedel 2022 yılı için 15,5 milyar TL’dir. OECD yaklaşımıyla yapılan hesaplamada ise tüketicilere sağlanan yarar; 2021 yılında 95,3 milyar TL, 2022 yılında 39,3 milyar TL olarak varsayım edildi. Hasebiyle 2 seneyi kapsayan bu devir için tüketici yararına sağlanan toplam katkının 134,6 milyar TL; ortalama yıllık katkının ise 67,3 milyar TL seviyesinde olduğu hesaplandı. 2021-2022 devri için hesaplanan kestirimi toplam yarar 13,1 milyar dolar; ortalama yıllık yarar 6,55 milyar dolar düzeyinde.”
‘EN YÜKSEK TUTAR’
Raporda kelam konusu pahaların, Kurumun bugüne kadar yaptığı tesir tahlili çalışmalarındaki en yüksek meblağlar olarak öne çıktığı belirtilerek, şunlar kaydedildi:
“Kurumun 2021-2022 periyodundaki faaliyetleri için fayda-maliyet kıyaslaması yapıldığında ise, muhafazakar senaryoya nazaran hesaplanan yıllık ortalama kestirimi yarar birebir periyottaki yıllık ortalama bütçe masrafının 82,06 katı. Emsal olarak OECD metodolojisine nazaran hesaplanan kestirimi yıllık ortalama tüketici yararının ise bütçe masraflarının yaklaşık 208,07 katına vardığı anlaşılmakta. OECD teklifleri ve dünyada önde gelen çeşitli rekabet otoritelerinin misal nitelikteki çalışmaları dikkate alınarak hazırlanan tesir tahlili raporları, Rekabet Konseyi kararlarının tesirlerinin mali olarak tabir edilmesi ile şeffaflık ve hesap verebilirlik unsurları çerçevesinde kurumsal performansın izlenmesini sağlamakta. 2021-2022 Tesir Tahlili Raporu’nda hesaplanan varsayımı ortalama yıllık yarar ülkemiz gayrisafi yurt içi hasılasının takriben binde 7,7’sine; devir için hesaplanan toplam yarar ise yaklaşık yüzde 1,5’ine denk gelmekte. Bu bakımdan kelam konusu göstergelerin, Rekabet Kurumu’nun iktisattaki değerli fonksiyonunu ve faaliyetlerindeki aktifliği ortaya koyduğu değerlendirilmekte.”