CHP Genel Lider Yardımcısı ve Malatya Milletvekili Veli Ağbaba, bugün TBMM’de düzenlediği basın toplantısında CHP’nin EYT ile ilgili kanun teklifinin TBMM Başkanlığı’na sunulduğunu açıkladı. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile AKP yöneticilerinin EYT düzenlemesiyle ilgili farklı açıklamalarını dinleten Ağbaba, şunları söyledi:
“AKP’DE HER BAŞTAN BİR SES ÇIKIYOR”
“EYT sıkıntısı AKP’nin ya da Cumhur İttifakı’nın kendi isteği ile gündemine almış olduğu bir bahis değil, bu öncelikle EYT derneklerinin hareketleri birlikte dernek kurmaları birlikte olmaları sayesinde. Hiç unutulmamalı ki CHP ve onun genel lideri Kemal Kılıçdaroğlu çok sık biçimde gündeme getirmesinden ötürü iktidarın gündemine girmiş olan bir mevzu. Lakin, husus gündeme geldi ancak AKP’de her baştan bir ses çıkıyor.
“EKSİK PRİMLERİ OLANLAR İÇİN BORÇLANMA HAKKI VAR MI?”
Gelinen son noktada ‘muhtemelen şu noktada sunulacak’ deniliyor. EYT’liler AKP’lilerin farklı açıklamalarına takılmaya başladılar. Şu anda EYT ile ilgili kesin ve net olarak söylenen tek şey ‘muhtemelen’. Maalesef AKP Genel Lideri EYT ile ilgili bir yaş düzenlemesinin olmayacağını savundu. Hala her baştan bir ses çıkmaya devam ediyor. Artık yılan kıssasına dönmüş durumda adeta. İpe un sererek bu işten yırtmaya çalışıyorlar. Fakat şunu söyleyeyim, biz bunun peşini bırakmayacağımızı bir sefer daha tabir etmek istiyoruz. Meclis’e gelmeyen kanun teklifi taslağı ile ilgili bugüne kadar içerik olarak rastgele bir açıklama yapılmadı. Buradan soruyoruz, gelmesi yılan öyküsüne dönüşen EYT yasasında eksik primleri olanlar için borçlanma hakkı var mı? 5510 Sayılı Yasa’nın 41’inci unsuruna nazaran doğum, askerlik halinde borçlanarak sigorta başlangıç tarihine geriye dönük işletme hakkı var mı? Bağ-Kur’lu esnafımızın 2000 yılı öncesine dair borçlanma hakları var mı? Stajyer ve çıraklarımız için rastgele bir düzenleme var mı? Bunlar hepsi belirsizliğini koruyor. Az evvel söz ettiğim üzere EYT’lilerin tam haklarını aldık diye sevinirken artık de AKP’nin farklı açıklamalarına takıldılar. Düzenleme ile ilgili rastgele bir açıklama yapılmadığından EYT’liler buna düzenlemenin belirsizliğine takılmış durumda. Ayrıyeten, hükümetin açıklamasına güvenerek beşerler gittiler SGK önünde kuyruk oluşturdular. Aralık ayı sonuna borçlandılar fakat maalesef bir adım atılabilmiş değil.
“BU KANUN TEKLİFİNE DAYANAK VERİN”
Bugün sizlere EYT meselesinin mağdurlarından olan esnafımız ile ilgili verdiğimiz kanun teklifimizin içeriğini sizlerle paylaşmak istiyorum. EYT konusunda mağdur olan on binlerce esnafımız var. Bunların isimleri ‘tescil mağdurları’. On binlerce esnafımız EYT’de yaş kuralını aşmışken artık de Bağ-Kur tesciline takılmış durumda. 2000 yılı öncesinde vergi mükellefi yahut oda sicil kaydı olduğu halde Bağ-Kur kaydı açılmamış olan, bugün EYT kapsamına giremediği için mağdur olan esnafımız var. Bugün getirdiğimiz kanun teklifi ile 1999 Eylül öncesi vergi kaydı olan esnafımıza Bağ-Kur kaydının bu tarihten itibaren yapılabilmesi için borçlanma hakkının getirilmesini savunuyoruz. O periyot esnafımız vergi kaydını açtırmalarına, toplumsal güvenlik kayıtlarının olmasına karşın oda kaydı bulunmadığı için geçmiş devirdeki hizmetleri yok sayıldı. Bugün on binlerce esnafımızın yaşadığı bu mağduriyete son vermek için bu kanun teklifini hazırladık. Ayrıyeten kanun teklifimizde, sigortalılardan prim borçları nedeni ile sigorta mühletleri durdurulanların bu müddette istedikleri kadar müddetlerini ihya etmek suretiyle sigorta müddetlerinin geçerli sayılmaları, öteki bir tabirle sigortalıların kısmi ihya yapmalarını imkanlı hale getiriyoruz. Buradan öncelikle AKP ve MHP olmak üzere Cumhur İttifakı’na seslenmek istiyorum: Gelin, bu kanun teklifine dayanak verin. EYT sıkıntısını çözerken Bağ-Kur tescili mağduru esnaflarımızın bu durumunu çözelim. On binlerce esnafımız bu mevzuyla ilgili Meclis’te bir müjde beklemektedir. Maalesef yasal olarak esnafın hatası yokken esnaf mağdur edilmektedir. Bağ-Kur tescili mağduru esnafın da meselesini gelin daima birlikte çözelim davetini buradan bir kere daha yapmak istiyorum.
“ESNAFIMIZA BORÇLANMA HAKKI GETİRİYORUZ”
Diğer bir bahis, Bağ-Kurlularda prim eşitsizliği sorunu… Bilindiği üzere Bağ-Kur’lu esnafımızın emeklilik hakkına sahip olabilmeleri için ödemeleri gereken prim gün sayısı 9 bin gün. EYT’li olan 4/A’lara 5 bin, memurlara 7 bin 200, esnafa da 9 bin prim koşulu getiriliyor. Bu prim kaidesi dengesizliğini de düzeltilmesi gerekmekte. EYT düzenlemesinde bir kereye mahsus olarak Bağ-Kurlulara eksik prim günler için borçlanma hakkı getirilmelidir. Bizim bugün sunduğumuz kanun teklifi ile EYT kapsamında esnafımıza borçlanma hakkı getiriyoruz. Esnafımızın 9 bin gün prim ödemesine karşın şu anda en az emekli olan kümeye girmektedir Bağ-Kur emeklileri.
Diğer bir sorun stajyer ve çırakların staj müddetlerinin sayılması. Sayıları bir ile bir buçuk milyon ortasında değişen stajyer ve çıraklarımız ile ilgili verdiğimiz kanun teklifi hakkında da sizlere bilgi vermek istiyorum. Stajyer ve çırakların birinci işe başlama tarihlerinin emeklilikte sigorta başlama tarihi olarak kabul edilmemesi bu şahısların mağduriyetine sebep olmaktadır. Bu şahıslar, 08.08.1999 öncesinde sigortalı olmaları durumunda hem EYT mağduru hem de birinci işe başlangıçları olarak kabul edilmediğinden emeklilikte kademeli emeklilik istemiyle birlikte ikinci kere mağdur olmalarını doğurmaktadır. Bu mağduriyetlerin giderilmesi için bugün kanun teklifimizi bir kere yenilemiş olduk.
“BİR AYLIK FARKLA KAÇIRANLARI GÖZ ÖNÜNE ALARAK EN AZINDAN EYT BAŞLANGIÇ TARİHİ 31 ARALIK 1999 OLMALIDIR”
EYT düzenlemesi ile gözden kaçan bir değerli mağduriyeti de gündeme getirmek istiyorum. EYT gündemi bir haftaya, bir aya takılan vatandaşlarımızın mağduriyetleri var. 17 Ağustos 1999 büyük zelzele sonrası yaşanan mağduriyetler var. 9 Eylül 1999 ve sonrasında, yani bir gün sonra sigortalı olanlardan bayanlardan 58, erkeklerde 60 yaşına tabi olmaya devam edecekler. Bir gün evvel sigorta girişi olanlar, yaş kaidesine takılmazken bir gün sonra sigorta girişi olanlar 17 yıl daha fazla çalışmaya devam edecekler. 17 Ağustos 1999 zelzelesinden 21 gün sonra 8 Eylül’de yasa çıkarıldı ve kademeli başlangıca geçildi. 17 Ağustos zelzelesinin yaraları sarılmamışken 17 Kasım’da yeni büyük bir sarsıntı yaşandı. Kimi vatandaşlarımız zelzele periyodunda çalışıyor olmalarına karşın sigorta bildirimleri yapılmadı. Bu bakımdan artık bu vatandaşlarımız mağduriyet yaşamaktadır. Bu bakımdan hem o devir yaşanan sarsıntı felaketini hem de EYT’yi bir günlük, bir haftalık, bir aylık farkla kaçıranları göz önüne alarak en azından EYT başlangıç tarihi 31 Aralık 1999 olmalıdır.
“2008 YILINDA UYGULAMAYA GİREN…”
Bugün CHP ismine mevcut toplumsal güvenlik sistemi ve emeklilerimizin yaşadığı problemler ile ilgili kimi tahlil tekliflerimizde sizlerle paylaşmak istiyorum. Mevcut 5510 sayılı yasa, emekli aylığı hesaplamasında karma yapıya sahiptir. 2008 yılında uygulamaya giren 5510 sayılı yasa emekli aylıklarının daima olarak azaltan bir sisteme sahiptir. Bu yasa ile birlikte emeklilerimiz geçmiş yıllarda daha fazla çalışmasına, daha fazla prim ödemesine karşın daha az emekli aylığı almaktadır, tam bir ucubeliktir. 2008 öncesi ve 2000 öncesi emekli aylıkları ile 2008 sonrası emekli aylıkları ortasında tam bir uçurum oluşmuştur. Bugün 1600, 2000, 3000 lira emekli aylığı alan yani minimum fiyatın altında emekli aylıklarına hak sahibi 8 milyon kişi bulunmakta. İktidar bu yüzden en düşük emekli aylılarının alt sonunu hazine dayanağı ile eşitlemektedir. 2023 yılı içinde en düşük emekli aylığı 5 bin 500 TL olmuştur, yani taban fiyatın 3 bin TL altında.
“YAŞANAN BÜTÜN MAĞDURİYETLERE SON VERECEĞİZ”
Bu bakımdan CHP olarak iktidarımızda toplumsal güvenlik sisteminden kaynaklı sıkıntıları göz önünde bulundurarak atacağımız temel adımları sizlerle paylaşmak istiyorum. İktidarımızda üçlü karma sistemine sahip olan ve aylıklara düşürücü tesiri olan 5510 sayılı maddede emekli aylıklarının yükseltilmesi için gerekli düzenlemeyi yapacağız. Aylık bağlama oranlarının aylık düşürücü tesirine son vereceğiz. Emekli aylıkları ortasındaki eşitsizliği gidermek ismine intibak yasasını çıkaracağız. Milyonlarca emekli intibak yasasını beklemeye devam ediyor. Emeklilik yaşının kademeli artışını tekrar düzenleyeceğiz. Emeklilik yaşını tüm yurttaşlar için ülke gerçeklerine uygun bir düzeye çekecek düzenlemeleri hayata geçireceğiz. Daima olarak Meclis’e kanun teklifi vermemize karşın Cumhur İttifakı’nın reddetmiş olduğu en düşük emekli aylığını taban fiyat düzeyine çekeceğiz. Şayet bugün verdiğimiz kanun teklifimize kulak verilmezse, gerekli düzenlemeler yapılmaz ise 2000 öncesi sigorta kaydı olan Bağ-Kur tescil mağduru esnafımız için borçlanma hakkı tanıyacağız. 1999 yılında yaşanan sarsıntı felaketi ve bir günlük sigorta girişi ile EYT kapsamına dahil olmayan vatandaşlarımız için EYT başlangıç tarihini 31 Aralık 1999 tarihi olarak yine belirleyeceğiz. Stajyer ve çıraklarımızın staj başlangıç tarihlerinden itibaren borçlanma hakkı getireceğiz. Yaşanan bütün mağduriyetlere son vereceğiz.”